Foto: Rosanne Jaspers
Je leven is het resultaat van keuzes die je ergens eerder in je leven hebt gemaakt
Komt dit bij je binnen? Raakt het je? Ben je het hiermee niet eens? Lees dan zeker even verder. Deze uitspraak klopt namelijk wel degelijk. In ieder geval als je het helemaal uitkleed. Tot op bepaalde hoogte zullen we het allemaal met elkaar eens zijn. Waar je woont, hoe je je vervoert, de kleding die je draagt, de mensen die je om je heen hebt, het werk wat je doet, je relatie: je hebt er allemaal zelf voor gekozen op een moment in de tijd. Ook al waren het (achteraf gezien) misschien niet altijd de juiste keuzes: het waren jouw keuzes en dus jouw verantwoordelijkheid.
Wanneer het soms lastiger wordt om verantwoordelijkheid te nemen is als ons iets moeilijks overkomt waarop we geen invloed (lijken te) hebben. Denk bijvoorbeeld aan ongevallen, ziekte, overlijden, maar ook wat ons aan narigheid kan overkomen als klein kind of als de kwetsbare van twee partijen. In die gevallen start de verantwoordelijkheid voor je keuzes inderdaad vaak pas naderhand. De verantwoordelijkheid op zich verdwijnt dus nooit. Wat niet betekent dat verdrietige gebeurtenissen jouw verantwoordelijkheid zijn, maar wel hoe je er vervolgens mee omgaat. En dit is eigenlijk heel erg fijn. Het maakt namelijk dat jij altijd, wat er ook gebeurt het heft in eigen hand kan houden. Altijd zelf aan het roer blijft staan van jouw leven. Altijd de controle hebt. Door de keuzes die je maakt. Keuzes bepalen je leven. Zo bekeken is het maken (of niet maken) van iedere keuze ineens heel erg belangrijk. Dus hoe maak je ze eigenlijk?
Vier keuzemogelijkheden
- Maak jij keuzes op basis van verstand? Door lijstjes te maken, voors en tegens tegen elkaar af te wegen? Door te overwegen, vergelijken en na te denken? Het voordeel hiervan is dat je keuze altijd goed doordacht is, het nadeel is dat je vergeet wat eigenlijk het best bij jou past.
- Ben jij iemand die impulsief keuzes maakt? Je denkt niet lang na, een eerste ingeving bepaalt. Het voordeel hiervan is dat het proces van keuzes maken ongecompliceerd is, het nadeel is dat je mogelijkheden, kansen en variaties op een keuze over het hoofd ziet.
- Ben jij iemand die zijn keuze baseert op gevoel? Heb je een sterke intuïtie en onderbuikgevoel en durf je daarop te vertrouwen bij het maken van een keuze? Het voordeel is dat je altijd bij jezelf blijft bij het maken van een keuze, het nadeel kan zijn dat soms een risico loopt.
- Misschien maak jij voor je gevoel wel helemaal geen keuzes. Vergis je niet: ook het niet maken van een keuze is een keuze. Dat betekent namelijk dat jouw gedrag of jouw situatie blijft hoe die is. Of verergert. Als jij een slag in je wiel hebt op je fiets kun je ervoor kiezen deze niet te repareren. Het slag zelf kun je niets aan doen, de keuze om te repareren wel. Repareer je niet dan kies je voor kans op verergering. Het slag wordt erger en op een gegeven moment kun je in het geheel niet meer fietsen. Je staat letterlijk stil. Zo werkt het in het leven ook.
Waarom zo moeilijk doen met lijstjes?
Uit onderzoek is gebleken dat we 75% van onze keuzes achteraf als positief waarderen. Het grote verschil is dat we ons vaak een stuk beter en meer ontspannen voelen bij keuzes gemaakt op basis van gevoel. Dat zijn de keuzes die dicht bij ons staan. Dat zijn de keuzes die het best bij ons passen. Dus als het voor het eindresultaat uiteindelijk niet uitmaakt, waarom dan heel moeilijk doen met lijstjes en voors en tegen?
Een gevoelsmatige keuze is diepgaander
Keuzes maken op basis van gevoel is overigens heel anders dan impulsief keuzes maken. In beide gevallen kan een keus snel gemaakt zijn, maar een keuze op basis van intuïtie is diepgaander. Gaat over een ander niveau. Dat gaat over jou en wat bij jou past.
Ik ging gewoon door
Zoals je in andere stories ook kunt lezen (soms heel direct, op andere plekken tussen de regels door) heb ik meerdere verschuivingen doorgemaakt in mijn manier van keuzes maken. Van jongs af aan zijn mijn keuzes veelal gebaseerd geweest op verstand. Heel rationeel maakte ik een afweging op basis van wat slim was en wat ik dácht dat paste en dat deed ik. Ik maakte keuzes met lijstjes, ook al liep ik dan niet over van enthousiasme. De keuze leek goed.
Daarna volgde een periode van geen keuzes maken. Mijn verstandelijke keuzes bleken niet in elk geval goed uit te pakken maar de risico’s (verstand) leken voor mij zo groot en onoverkomelijk dat ik maar niets deed. Net als met het slag in mijn band maakte dit de situatie niet beter. Op mijn werk leidde dit er bijvoorbeeld toe dat ik maanden uit de running was met trauma gerelateerde klachten. Ik ging gewoon door.
Bij mij heeft iedere keuze sinds vorig jaar zijn roots gehad in mijn gevoel. En sinds ik dit doe ben ik trouwer aan mezelf en waar ik gelukkig van word. Geen keuzes maken doet dat niet. Geen keuzes maken zorgt ervoor dat gevoelens en intuïtie naar de achtergrond verdwijnen. Het enige gevoel dat overheerst is angst en is het niet zo dat angst de slechtste raadgever is?
En dan nu de ‘HOW TO..’
Maar hoe doe je dat dan? Een keuze maken op basis van gevoel? Hoe blijf je trouw aan jezelf en zorg je dat angst niet overheerst? Een paar tips:
- Zet tegenover ieder argument gebaseerd op angst een argument gebaseerd op vertrouwen en maak dit net zo belangrijk als je angst. Dat wil zeggen: verzamel bewijs.
- Als het over keuzes op werk gaat: zou je dit werk (of delen ervan) ook doen als je er geen geld voor zou krijgen? Is je antwoord nee dan ben je waarschijnlijk niet trouw aan dat deel van jezelf
- Mediteer of zoek op andere manier de stilte op. We horen onze eigen stem niet meer door alle ruis en het geluid heen.
- Bedenk of je als kind dezelfde keuze zou hebben gemaakt. Kinderen zij puur en laten keuzes vaak nog niet afhangen van ratio.
- Probeer achter de motivatie van je keuze te komen. Waarom kies jij dit? In dit antwoord ga je verstand of gevoel herkennen. Is het antwoord verstandelijk? Zet er dan een gevoelsmatige keuze tegenover en bedenk: wat is de betere keus voor mij?
Liefs Eva