Eind 2017 kocht ik het boek ‘Dit is een Goede Gids – voor een duurzame lifestyle’. Dit boek is van grote betekenis in mijn leven op het gebied van duurzaamheid en bewuste keuzes maken. ‘Dit is een Goede Gids’ laat geen onderwerp horend bij een duurzame lifestyle onbenoemd. Van kleding, tot cosmetica, van wonen tot reizen, de gids biedt volop keuzemogelijkheden en handige adviezen voor een verantwoorde lifestyle. En dat was precies waar ik behoefte aan had in de jungle van de huidige consumptiemaatschappij. Meerdere mensen blijkbaar, want het boek is in Nederland waanzinnig populair en vlak voor de zomer vond de internationale boeklancering plaats. Trots als een pauw dat ze me wilde ontmoeten sprak ik met de schrijfster van deze duurzaamheidsbijbel: Marieke Eyskoot.
In ons gesprek kwam ik er al snel achter dat Marieke een echte wereldverbeteraar is. Veel te bescheiden om het zelf toe te geven, maar voor mij overduidelijk: Deze wereld een beetje beter achterlaten is Marieke haar levensmissie en hier zet ze zich op meerdere vlakken en zonder eigenbelang volledig voor in. Sommige mensen doen echt net een beetje meer. Ik denk dat Marieke er hier één van is.
Waarom doe jij wat je doet?
‘Ik besefte al vroeg dat het echt puur toeval is dat ik hier in Nederland ter wereld ben gekomen, in plaats van op een plek waar bijvoorbeeld armoede heerst of waar oorlog is. Ik heb het geluk hier te zijn, op een plek met voordelen zoals gelijke rechten, stemrecht, vruchtbare grond, een stabiele economie en vrijheid. Ik heb niets voor die voordelen hoeven doen en ik vind ook niet dat ik daar door mijn geboorteplaats meer recht op heb dan iemand anders. Ik wil proberen om datgene wat ik in mijn schoot geworpen heb gekregen in te zetten om de balans in de wereld iets eerlijker te maken’.
Hoe lang zet jij je al zo bewust in voor een betere wereld?
‘Ik was al vanaf de middelbare school betrokken bij verschillende vrijwilligersorganisaties zoals Greenpeace en Amnesty International en toen ik studeerde gaf ik les op scholen over kinderrechten en mensenrechten. Toen ik na mijn studie ging werken, had ik al snel het gevoel dat ik dat wat er écht toe deed alleen maar ‘on the side’ deed, terwijl ik er eigenlijk fulltime mee bezig wilde zijn. Ik heb mijn baan in de media opgezegd en mezelf een half jaar gegeven om werk te vinden in de beweging voor een betere wereld. Ik vond en vind kleding enorm interessant, omdat het zoveel aspecten samenbrengt: economie, vrouwenrechten, geografie, consumentisme, psychologie – zo kwam ik bij de Schone Kleren Campagne terecht. De Schone Kleren campagne is een onafhankelijke partij die de huidige situatie in beeld brengt en ze zetten druk op bedrijven en overheden om te verbeteren. Enorm belangrijk, maar ik merkte ook behoefte aan informatie over goede alternatieven. Wat dan wel? Ik reisde in die tijd veel naar Dhaka, Thailand, Turkije, Roemenië en Polen, sprak met de arbeiders daar en leerde enorm veel over de kledingindustrie. Beide kanten van de medaille overigens, want ik maakte ook kennis met veel goede initiatieven. Zo is mijn eerste boek ‘Talking Dress’ ontstaan en ben ik begonnen met MINT, een beurs voor forward fashion: geweldige stijl, gemaakt met respect voor mens en omgeving’.
Voldeed je aan de behoefte die er was met Talking Dress en MINT?
‘Ik probeer alles wat ik doe te baseren op de behoefte die ik merk. Nadat ik mijn eerste boek had geschreven dacht ik dat ik op alle vragen antwoord had gegeven. Maar zo werkt het natuurlijk niet, want als je bezig bent met eerlijke kleding, ga je je vanzelf ook meer afvragen over wat je op je huid smeert of in je mond stopt. Dat was voor mij al redelijk vanzelfsprekend, en ook op MINT toonden we al lifestyleproducten naast kleding, als verzorging, interieurmerken en accessoires. Ik kreeg steeds meer vragen over beauty, eten, reizen en nog veel meer. Toen besloot ik me in lifestyle te specialiseren en een meer veelomvattend boek te schrijven met alle handvatten, keuzemogelijkheden, bespaarmogelijkheden, tips & trics, informatie over duurzaamheid en praktische tips over winkels en merken waar je terecht kan – een van de grote behoeftes van mensen. Dat werd ‘Dit is een Goede Gids’.
Hoe werd dit boek ontvangen?
‘Ik had nooit durven dromen dat de reacties zo positief zouden zijn, echt overweldigend. Lezers zeggen dat ze eindelijk weten wat ze kunnen doen, dat ze alleen nog maar van merken en winkels kopen die in het boek staan, dat ze nu weten wat ze willen studeren, dat het hun leven veranderd heeft. Het is enorm eervol dat mijn boek in Nederland, maar nu ook in Engeland, Scandinavië, Duitsland, Amerika, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland uitkomt, en mensen positieve en praktische tips geeft waar ze mee aan de slag kunnen. Echt te gek’.
Wat wil je met het boek meegeven?
‘Het boek gaat over goed doen, maar het gaat niet over perfect. Je kunt het niet 100% goed doen en dat verwacht ook niemand. Zet de stappen die passen in je leven, iedere stap die je zet is er één. Je hebt als consument zoveel macht en kunt dagelijks weer een keuze maken. En het gaat om zoveel meer dan het supporten van merken. Het gaat over hoe we als mensen met elkaar omgaan. Het gaat om vrouwenrechten, om feminisme, om diversiteit, om privileges en het kleiner maken van verschillen. Het gaat over het normaliseren van ons lichaam’.
Hoe is het voor jou, met alle kennis die je hebt, om te zien wat er allemaal niet klopt?
‘Ik zie gelukkig ook heel veel ontwikkelingen in de goede richting. Vergeleken met zestien jaar geleden zijn er zoveel meer keuzemogelijkheden. Wel ben ik ongeduldig, ik vind het niet snel genoeg gaan. De kennis is er, het geld is er en de meeste zichzelf respecterende merken zetten nu de eerste stappen, maar er zijn nog geen fundamentele veranderingen in de cultuur van de kledingbedrijven en er is nog geen regelgeving op Europees niveau. We kopen hier allemaal dingen die op een manier zijn gemaakt die we voor onszelf nooit zouden accepteren. Dat is toch raar? Als we het voor onszelf belangrijk vinden, dan toch ook voor de rest van de wereld? Ik vind het zwak dat we als welvarend Nederland geen duidelijk standpunt innemen. Het is niet zo dat dit voor mensen die onder de armoedegrens leven geen haast heeft’.
Word je wel eens boos?
‘Nee, ik ben geen boos mens. Ik heb een vrij positieve inborst, maar ik vind het wel gênant dat bedrijven op deze manier winst kunnen blijven maken. Al zouden de lonen van de mensen die onze kleren naaien verdubbeld worden, dan gaat een kledingstuk maar zo’n 5% in prijs omhoog. Dat willen mensen heus betalen.’
Hoe besteed jij aandacht aan kwaliteit in jouw leven?
‘Kwaliteit boven kwantiteit en lange termijn boven korte termijn kun je op alles in je leven toepassen. En ik probeer dat ook te doen in relaties, voeding, reizen, kleding. Een voorbeeld: Mijn partner gaat ‘s morgens vroeg weg. Als hij gaat douchen, maakt hij mij wakker zodat ik hem tijdens het douchen de krant kan voorlezen en we kunnen praten over wat er in de wereld speelt en hoe onze dag eruit gaat zien. Dat is ons kwaliteitsmomentje voordat de dag begint. Daarnaast probeer ik mijn vriendschappen zo goed als ik kan te onderhouden en probeer ik een goede buur te zijn’.
Kun je je voorstellen dat er ooit een punt komt dat je denkt: ‘Ik doe genoeg?’
‘Nee. Ik zou het wel te gek vinden als ik zou denken dat wat ik doe niet meer zo nodig is. Het is mijn wens dat wat ik doe overbodig wordt. Maar dat vertrouwen heb ik ook wel. Niet binnen een paar jaar misschien, maar het bewustzijn blijft groeien dus dat punt komt onvermijdelijk’.
Wie is jouw grote voorbeeld?
‘Oh, dat zijn zoveel mensen! Ik heb een heldensectie in het boek gemaakt, ook dat vond ik al zo moeilijk kiezen. Als ik iemand moet kiezen zeg ik Katarine Hamnett. Zij heeft zoveel invloed (gehad) op de kledingindustrie. Toen zij er eind jaren ‘80 begin jaren ‘90 achter kwam wat de donkere kant van de kledingindustrie was is zij het radicaal anders gaan doen, ondanks dat het bijna haar ondergang betekende. Zij durft echt, heeft lef, ze is 70 en zegt alles zonder blad voor de mond. Te gek hoe zij haar invloed gebruikt. Ook Thekla Reuten vind ik een held. Zij gebruikt haar bekendheid op zo’n zuivere manier. Zij gaat alleen in zee met goede bedrijven en merken. Ze laat zich niet verleiden, ook al is dat soms zo moeilijk. Beiden zijn er voorbeelden van dat je binnen jouw invloedssfeer zoveel kunt doen’.
In je boek schrijf je: ‘Het leven is om te vieren, niet om zomaar weg te gooien’. Hoe vier jij je leven?
‘Ik probeer het positieve te zien. Het leven is echt niet altijd leuk, voor niemand. Tegelijk hebben we wel een heel groot cadeau gehad. Dus ik probeer te eren wat we allemaal hebben en oog te hebben voor dat dit voor anderen niet zo is’.
Shanna, over wie ik ook een portret schreef, wil jou graag vragen: Wat is je grootste hulpbron?
‘Dat is absoluut mijn partner. Er is geen ander antwoord mogelijk op deze vraag. Ik heb zo’n mazzel, ik heb echt een hele fijne partner getroffen. Hij past goed bij me, is rustig, behulpzaam. Hij is zo lief, leuk en slim. Hij is heel knap, echt een mooi iemand. Dat maakt het leven wel echt anders’.
Heb je ook een hulpbron in jezelf?
‘Ja, ik geef niet op. Ik blijf gaan. Dat helpt me enorm in alles in mijn leven’.
Wat is jouw gouden tip voor het leiden van jouw lievelingsleven?
‘Voor mij gaat dat echt over vrij denken van wat ons wordt opgelegd. Hoe je eruit ziet, welke keuzes je maakt. Het kan ook anders en misschien is anders wel veel leuker..’
Welke vraag wil jij aan een volgend portret stellen?
‘Hoe doe jij al goed en wat zou je morgen nog kunnen doen wat goed is voor jou en de wereld om je heen?’
Tot slot
Marieke, bedankt voor het prachtige gesprek waarin je je intelligentie, bescheidenheid, medeleven en menslievendheid hebt willen tonen. Ik ben enorm blij dat ik dit inspiratieportret van je heb mogen maken en ik weet zeker dat je nog heel lang heel veel mensen zult inspireren zo goed mogelijk te leven.