Foto: Bij Eva fotografie
Eind april 2018 was ik met mijn lief in New York, ‘The City That Never Sleeps’. New York ademt mogelijkheden, welvaart, overvloed, kansen en oneindig vertier. Het is de stad die we in Nederland kennen van talloze televisieseries en films, van de beelden van 9/11, Times Square, Central Park en Fifth Avenue. New York met zijn vijf ‘boro’s’ is bruisend, sprankelend, prikkelend en adembenemend. In iedere buurt hangt een andere sfeer. Elke street, elke avenue is uniek. Op iedere straathoek valt iets te zien. Er is altijd en overal beweging, licht, geluid en leven. De gebouwen zijn indrukwekkend, de vele parken zijn aangename rustpunten, het verkeer is luidruchtig en de mensen zijn veelzijdig. Dit laatste trof me.
Een oneindige stroom aan kleurrijke mensen
Ik vind het heerlijk om mensen te kijken. Om de vele culturen, achtergronden en types in alle vormen, maten en kleuren aan me voorbij te zien gaan. Als er één plek is waar dit kan, dan is het New York wel. Alles mag, alles kan, dus alles gebeurt. Zo werden wij in onze Airbnb ontvangen door ‘Drag Queen Darius’ die met zijn gele lange nagels, grote oorbellen en make-up de huisregels aan ons mededeelde. Op een willekeurige dag passeer je een oneindige stroom aan kleurrijke mensen in New York. Dit was niet wat me trof, dit vond ik heerlijk. Wat me wel trof zijn de vele onzichtbare mensen die de stad ook rijk is. De daklozen, de drugsverslaafden, de grote groep mensen voor wie het leven een worsteling is.
Alsof ze er niet zijn
Het zijn de mensen die midden op de duurste winkelstraten zitten in een stukje stof dat voor kleding moet doorgaan. De mensen die in de metro luid vertellen dat ze met hun kinderen in de opvang verblijven en geld nodig hebben voor wat te eten. Het zijn de mensen die midden op het station in een waanzinnige drugs-high zitten en bijna niet meer levend lijken. De mensen die tegen zichzelf praten en schreeuwen. Het zijn de mensen die midden op een drukke trap liggen te slapen. De mensen die door bijna iedereen voorbijgelopen worden. Alsof ze er niet zijn.
We doen maar net alsof we het niet zien
Als je mij achteraf zou zeggen dat ik me al deze mensen had ingebeeld, dan had ik het geloofd. Zó weinig indruk lijken ze te maken op al die mensen die ze passeren. Brengt de continue zichtbaarheid van armoede gewenning met zich mee? In ieder geval is het gemeengoed om de ellende niet te zien, om er omheen te lopen, om niet te reageren op een smeekbede en om te doen alsof het er niet is. Behalve dat ik een paar schoenen heb achtergelaten voor de eerlijke vinder en dakloze muzikanten met wat geld heb beloond voor hun entertainment heb ik me hier net zo schuldig aan gemaakt als iedereen.
Toch is de erfenis van de ghetto nog niet helemaal verdwenen
Op onze laatste dag waren we in Harlem. Een buurt die tot een jaar of wat geleden nog overwegend bestond uit ‘African-Americans and Latino’s’ en waar veel bendegeweld, drugsmisbruik en criminaliteit voorkwam (aldus onze Airbnb host J-Quan, die in de buurt is opgegroeid). Inmiddels is er veel veranderd en kun je veilig rondlopen in Harlem. Toch is de sfeer van toen én de erfenis van de ghetto nog niet helemaal verdwenen. Het gemiddelde ‘moeizame levens’ ligt nog aanzienlijk hoger dan op andere plekken in de stad. En dat voel je als je als buitenstaander door de wijk loopt. Toen we na een ochtend Harlem ook nog twee jonge jongens vlak voor ons high zagen worden op een druk station in het centrum was mijn grens bereikt. Hoe kunnen verschillen tussen mensen die met elkaar in één stad leven zo groot zijn? Hoe kunnen hier appartementen staan van 250 miljoen dollar en heeft zo’n grote groep mensen geen enkel perspectief? Waarom lijken deze mensen onzichtbaar en hoe kan dit ooit beter worden?
Met de stroom meegaan is niet altijd de juiste keus
Ik had toen de antwoorden niet en ik heb ze nu nog steeds niet. Wel haal ik twee dingen uit deze ervaring. Ten eerste merk ik, zeker nu ik dit schrijf, dat ik niet kan blijven doen alsof ik niets heb gezien. Ik heb heel veel gezien en het deed me verdriet te zien hoe sommige mensen leven. Met de stroom meegaan is niet altijd de juiste keus als dat betekent dat je dan maar niets doet. Dat ga ik dus rechtzetten door met terugwerkende kracht een bijdrage te leveren. Datzelfde wil ik doen in Nederland, want dat deze problematiek bij ons minder zichtbaar is, betekent niet dat het er niet is.
(Een jaar na schrijven toegevoegd: wil je zien hoe ik een bijdrage ben gaan leveren in Nederland? Klik dan hier)
Ten tweede heeft het contrast tussen rijk en arm weer eens mijn ogen geopend wat betreft mijn eigen rijkdom. Ik heb weer eens gevoeld hoe bevoorrecht ik ben. Dat ik geboren ben in een goed nest, met alle kansen en mogelijkheden voor het grijpen. Ik heb nooit voor een goed leven hoeven vechten. Ik heb de kans om te reizen, om me te ontwikkelen, om te doen wat ik wil en ik leef in liefde met mijn lief, familie en vrienden. Er is zo ongelofelijk veel om dankbaar voor te zijn. Door de zichtbaarheid van de armoede in New York besef ik: ik heb niets te klagen. En ik kan je vertellen dat dit gevoel van dankbaarheid iedere dag nog een beetje fijner maakt dan die al was.
Wat vaker relativeren
Natuurlijk bekijkt iedereen de wereld vanuit zijn eigen perspectief. Wat voor de een wel lastig is, is dat voor de ander niet. Dat maakt alle moeilijkheden, problemen, irritaties en frustraties relatief. En dat is ook goed. Iedereen heeft recht op een eigen beleving. Toch zou ik je willen uitnodigen om wat vaker te relativeren. Niet als het over belangrijke zaken gaat, maar wel al die keren dat je baalt van onbenulligheden, klaagt over futiliteiten of door iets kleins je humeur laat verpesten. Dan wil ik je vragen om te relativeren. Je zult merken dat jouw balen, klagen of humeurwisselingen vaak een verspilling van energie zijn. Energie die je misschien liever zou steken in dankbaar zijn. Dankbaar voor alles wat je wel hebt. En dat is waarschijnlijk ongelofelijk veel.
Liefs Eva
P.S. Wil jij ook een bijdrage leveren? Dit kan bijvoorbeeld via de website van Coalition for the Homeless en via de website van het Leger des Heils.
